در تاریخ غرب، یهودهراسی و یهودستیزی داشتهایم، کمونیسمهراسی و کمونیستستیزی داشتهایم و امروز هم اسلامهراسی داریم/اگر در خلأ و بدون نگاه تاریخی به مسئله نگاه کنیم ممکن است یک طرفه قاضی برویم و مقصر اصلی یا حتی انحصاری را خود مسلمانها بدانیم/ در یک برخورد تاریخی قضاوتها منصفانه و فروتنانه میشود. اما اگر تاریخ را از آخر به اول بخوانیم به همین نفرتی میرسیم که امروز علیه اسلام و مسلمانها وجود دارد/ وقتی جوامع از وضع سنتی خارج میشوند به تدریج تمرین میکنند که دیگری را بپذیرند و نقد خود را بشنوند. نقد دین در قرون وسطی ساده نبود. افراد به تدریج رشد کردند و تربیت شدند. جوامع غربی به تدریج درجهی تحملشان را بالا بردند.